نمای‌ساختمان بیرونی ترین لایه ی ساختمان است، همین امر موجب شده است تا در سالیان اخیر توجه ها به طراحی و اجرای متفاوت نما‌‌‌‌‌‌ساختمان جلب شود. استودیو طراحی و ساخت معاصر یکی از شرکت هایی است که به روش های نوین طراحی و اجرای نما پرداخته است.
نمای ساختمان به عنوان هویت اصلی و چهره یک ساختمان اولین و مهم ترین چیزی است که هنگام ورود ، در مقابل دید عموم قرار دارد و به عنوان نمود خارجی بنا و معرف شخصیت و تفکر معمار و ساکنین و کیفیت ساخت آن پروژه می باشد. مضاعف بر این که نمای ساختمان های یک منطقه و یک شهر ، تصویر کلی از فرهنگ و معماری آن منطقه ارائه می دهد و این موضوع بر اهمیت این شاخه از طراحی افزوده است و به ویژه در سال¬های اخیر، باعث شده که طراحی نما ، خود به یک رشته تخصصی تبدیل شود.
کاربری ساختمان در طرح ظاهری نما اهمیت دارد و باید طرح به گونه ای باشد که بیننده با دیدن آن متوجه عملکرد کلی آن ساختمان ( اعم از مسکونی ، اداری یا تجاری ) شود. منطقه یا محله ای که ساختمان در آن واقع شده نیز در طراحی آن تاثیر دارد.
امروزه با گسترش شهرها و تمایل به شهرنشینی، طراحی نمای ساختمان به یک کار تخصصی و پر طرفدار تبدیل شده است. نمای ساختمان، علاوه بر اینکه در شهرها اهمیت دارد، در ویلاها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
با توجه به تاثیرگذار بودن سلیقه کارفرما در بحث طراحی ، توجه بی دلیل و بیش از اندازه به این امر در سطح شهری بدون در نظر گرفتن اصول زیبایی شناسی و بافت شهری یک نقطه ضعف محسوب شده و باعث ناهمگونی بافت شهری می شود. طراحی نمای ساختمان، باید به گونه ای باشد که در تناسب با محوطه سازی و فضای سبز آن باشد. چنانچه بین محوطه سازی و نمای ساختمان عدم هماهنگی وجود داشته باشد ، پس از مدتی باعث آشفتگی ذهنی خواهد شد.
عواملی که در طراحی نمای ساختمان تاثیر به سزایی دارد شامل:
- زیبایی ظاهر ساختمان ها و در کل نمای شهری : با توجه به اینکه نمای ساختمان یک نماد در شهر است از این رو ظاهر آن بر کل شهر تاثیر گذار است.
- محافظت از ساختمان در برابر زلزله ، باد ، طوفان و ...
- عدم انتقال آلودگی صوتی : با توجه به موضوع سر و صدای شهری نما می‌تواند به عنوان عایق و پوششی محافظ در برابر صوت عمل نماید.
- جلوگیری از اتلاف انرژی : بهتر است از متریالی استفاده شود که مانع اتلاف انرژی گردد که این مستلزم استفاده از مصالحی است که ضریب انتقال حرارتی کمتری داشته باشد.
• با توجه به محل قرارگیری ساختمان و کاربری آن ، در هر شهر و منطقه ای از کشور، طراحی نما ضوابط مخصوص به خودش را دارد. بنابراین پیش از طراحی نما ، معمار باید از ضوابط آن منطقه شناخت کامل داشته باشد و در جریان به روز رسانی و آخرین ضوابط باشد.
• در طراحی نما ، معمار باید به عواملی مانند عمر مفید آن ساختمان فکر کرده و طرحی را ارائه دهد که با گذشت زمان از زیبایی و ارزش ساختمان نکاهد و به مرور دچار از مدافتادگی و تخریب نشود. در ضمن در طراحی نما باید به ارتباط کالبد بیرونی و فضای داخلی بنا توجه کرد به عنوان مثال موضوع ورود نور خورشید به داخل ساختمان و همچنین استفاده از مناظر بیرونی بنا از داخل ساختمان موضوع بسیار مهمی است.
• به علاوه موضوع هویت هر منطقه و هر شهر اهمیت به سزایی در طراحی دارد و معمار برای ارائه یک طرح موفق ، تاریخ و فرهنگ و آب و هوای آن منطقه را باید لحاظ کند تا از متریال و مصالح صحیح استفاده کرده و در ضمن ، نمای طراحی شده دچار ناهمگونی با بافت منطقه نشود. پیروی از حفظ هویت بومی و منطقه ای ، مزایایی را به همراه دارد که مهم ترین آن به لحاظ بصری و زیبایی شناسی ، ایجاد احساس خوب در مخاطبان است.
• تسلط طراح روی متریال ها و شناخت مزایا و معایب انواع مصالح موضوع مهمی است که نباید از آن غافل شد زیرا بهترین فرم و حجم با انتخاب متریال اشتباه تبدیل به یک فاجعه می شود. در طراحی نما بهتر است از تنوع بیش از حد فرم و متریال پرهیز کرد و با شناخت و آگاهی مصالح و رنگ بندی آن ها را انتخاب کرد تا سادگی و خوانایی نما حفظ شده و نمایی را خلق کرد که در طی سالیان از زیبایی آن کاسته نشود.
• توجه به شرایط آب و هوایی و شرایط اقلیمی منطقه از مهمترین اصولی است که باید در طراحی نمای ساختمان به آن توجه شود. نما به عنوان بدنه ساختمان باید در شرایط متغیر جوی، از سازه در برابر تنش های آب و هوایی محافظت نماید.
• رعایت ایمنی در اجرای نمای ساختمان حائز اهمیت است و از زمان طراحی نمای ساختمان باید بحث ایمنی را مد نظر قرار داد. ایمنی نما به لحاظ پایداری مصالح ساختمانی، در ساختمان¬های بلند بسیار اهمیت دارد.
• نورپردازی نمای ساختمان از دیگر موضوعات بسیار مهم در طراحی است که با نورپردازی صحیح و علمی میتوان زیبایی نما را در شب دوچندان کرد و نشان دهنده اهمیت قائل شدن برای نماست. البته اجرای این کار نیاز به مشاوره با متخصص عرصه نورپردازی دارد تا مانند بسیاری از ساختمان های متداول ، این نورپردازی باعث ایجاد خیرگی و مزاحمت برای ساکنان و همسایگان و ایجاد آلودگی نوری نشود.
• امروزه در طراحی نمای معاصر ، معماران سعی بر ایجاد نماهای داینامیک دارند و با ایجاد بازشوها و المان های متحرک در نما و ایجاد نور و سایه در ساعات مختلف روز روی نما یا ایجاد گرین وال ، نمای جذاب و متفاوتی را ارائه می دهند که دیگر حالت استاتیک نداشته و کاملاً حس داینامیک بودن را به بیننده القا می کند و بر ارزش بنا می افزاید.
• تسلط و شناخت کامل طراح نما از شرایط سازه ساختمان نکته مهم دیگری است که باید بسیار به آن توجه کرد. زیرا اتصال صحیح و محکم نما به سازه ساختمان بسیار مهم است و در یک ساختمان استاندارد ، اتصالات یکپارچه بدنه ساختمان با ساختار و سقف الزامی است.
نوع مصالح استفاده شده در ساختمان ، یکی از المان هایی است که نشان دهنده کاربری ساختمان است. در ضمن همان طور که قبلاً عنوان کردیم مرغوبیت و مقاومت مصالح مصرف شده به ساختمان اعتبار می بخشند و وجهه و زیبایی بیشتری به آن می دهند. سپس موضوع وزن متریال مورد استفاده در نما مطرح است و شناخت مصالح سبک و مدرن در این زمینه مهم است.
• نمای سنگی
استفاده از سنگ در نمای ساختمان سابقه ای به درازای تاریخ دارد. در واقع یکی از در دسترس ترین مصالح برای نمای ساختمان همین سنگ بوده است. البته سنگ ها درجات و کیفیت های بسیار متفاوتی دارند و بسته به بودجه و سبک ساختمان نوع آن انتخاب می شود. سنگ نمای ساختمان یکی از متریال های متداول برای نماکاری ساختمان هایی است که به صورت لوکس کار می شوند.
• نمای آجری
آجر به عنوان یکی از مصالح معماری سنتی و پرکاربرد در ساخت ابنیه یکی از مصالح پرطرفدار است که با پیشرفت تکنولوژی در معماری مدرن امروزه با ترکیب ها ، سایزبندی ها و رنگ بندی های متنوع در دسترس است و در ترکیب بندی با بسیاری از متریال ها هم جواب قابل قبولی می دهد. متریال آجر دارای ضریب انتقال حرارتی پایین است و در نتیجه از اتلاف انرژی جلوگیری می کند.
• نمای کامپوزیتی
کامپوزیت ها متریالی صنعتی هستند که از ترکیب چند نوع ماده به دست می آیند و کامپوزیت نهایی محصولی محاسبه شده است که مقاومت و استحکام خوبی دارد. کامپوزیت ها انواع مختلفی دارند و معروف ترین آن ها ، کامپوزیت آلومینیوم است. چوب پلاستیک هم جزو محصولات کامپوزیتی است که به علت ماندگاری بالا و گرما و حس و حال چوبی در سال های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است.
• نمای ترمووود ( چوبی )
ترمووود جزو متریال هایی است که سابقه طولانی در معماری کشور ما ندارد البته در قدیم و در معماری سنتی و بومی برخی مناطق استفاده از چوب های طبیعی بسیار متداول بوده است . حس بودن و زندگی در طبیعت حس فوق العاده ای است و با مدرن شدن زندگی امروز و کمرنگ شدن طبیعت در زندگی بشر ، ترمووود به خوبی توانسته جایگاه خود را در نماهای مدرن ساختمانی پیدا کند و در کل دنیا بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
• نمای شیشه ای
زمانی که نمای یک ساختمان دارای پوششی با حداقل ۶۰ درصد از شیشه باشد، در این صورت این نما را نمای شیشه‌ای می گویند. در واقع نمای شیشه‌ای امروزه یکی از نماهای مدرنی است که برای ساختمانها استفاده می‌شود و بیشترین کاربرد را در ساختمان‌های اداری و تجاری داشته و کمتر برای نماهای مسکونی به کار گرفته می‌شود و شیشه های مورد استفاده در نما هم تنوع و تکنولوژی های مختلفی دارد. استفاده از پنجره های قدی در سایز بزرگ ، در طراحی نمای ویلاها بسیار پرطرفدار است.
• نمای بتن اکسپوز
بتن اکسپوز به پنل های بتنی گفته می شود که معمولا به صورت پیش ساخته برای استفاده در محل مورد نظر ساخته می شوند. این بتن ها به دلیل سطح صاف، یکدست و صیقلی خود در نماکاری و زیباسازی ساختمان کاربرد دارند . استفاده از بتن اکسپوز برای نماسازی ساختمان باعث می شود نیازی به استفاده از مصالح دیگر برای پوشش کار نباشد و هزینه های نماکاری به صورت چشمگیری پایین بیاید.
به علت وجود ویلا ها در انواع مکان هایی با شرایط اقلیمی متفاوت باید به طراحی نمای ساختمان در این گونه از مناطق دیدی ویژه داشت.
یکی از پرطرفدارترین سبک ها در طراحی نمای ویلا ، نمای مدرن است. در طراحی این سبک ویلا معمولاً از سقف های صاف و بدون شیب استفاده می شود و از حجم های ساده و هندسی بیشتر استفاده می شود. انتخاب متریال در این نوع ویلاها معمولاً ساده تر و یکدست است و از شلوغی طرح و فرم و متریال پرهیز می شود و المان های تزئینی جای زیادی در این سبک ندارد. استفاده از پنجره های قدی و بزرگ از المان های این طرح است که باعث ارتباط هر چه بیشتر ساکنین با طبیعت بیرون از ویلا می شود.
نوع دیگری از سبک مورد علاقه در طراحی ویلا ، سبک کلاسیک است که همیشه طرفداران خودش را دارد. این سبک که بیشتر مختص ویلاهای لوکس و بزرگ است ، ابهت و شکوه خاصی به ویلا می دهد. در این طراحی سبک المان های تزئینی کلاسیک وجود دارند و متریال سنگ بیشترین استفاده را در بین متریال ها دارد.
سبک دیگری که رایج است ، سبک روستیک است. در این سبک ویژگی های بومی و منطقه ای بیشترین تاثیر را روی طرح دارد و از فرم های سنتی بیشترین بهره گرفته می شود. متریال های انتخابی بیشتر چوب و سفال و آجر و متریال های طبیعی است و معمولاً از سقف های شیبدار استفاده می شود.
در سواحل هم معمولاً ساختار منحصر به فردی برای ویلاها وجود دارد و از رنگ های روشن سفید و آبی و فرم های منحنی و طاق و قوس زیاد استفاده می شود.
در طراحی و اجرای نمای مسکونی ، باید به هماهنگی و همگونی ساختمان با سایر ساختمان¬های اطراف توجه شود و جنبه های زیبایی شناختی در نمای قابل رویت خیابان مدنظر باشد. مرغوبیت مصالح ساختمانی و مقاومت آن ها در برابر فرسایش موضوع مهمی است که ساختمان در زمان کوتاه ظاهر خود را از دست ندهد. در این نوع ساختمان ها ، معمولاً از متریال ترکیبی استفاده می شود و بودجه کارفرما تاثیر به سزایی در کیفیت کار دارد.
نمای ساختمان اداری باید با در نظر گرفتن موضوع زیبایی شناسی ، عملکرد و کاربری ساختمان در طراحی کاملاً خوانا و گویا باشد. نورپردازی و انتخاب متریال در نمای ساختمان اداری حائز اهمیت است.
طراحی نمای تجاری ، به مراتب سخت تر از طراحی نمای مسکونی و اداری است چون مقیاس بزرگت تری دارند ، فضای بیشتری از شهر را اشغال می کنند ، تعداد مخاطبینی که آن جا رفت و آمد می‌کنند، بسیار بیشتر است و در نتیجه قضاوت روی آن ها بیشتر اتفاق می افتد. معمولاً موضوع خلاقیت و نوآوری در طرح و فرم و متریال در طراحی نمای تجاری موضوع مورد بحث است. در نماهای تجاری معمولاً از سبک مدرن استفاده می شود.
طراحی نمای نئوکلاسیک یا رومی یک نمای تجملاتی و باابهت است که از معماری رم باستان با ستون ها و المان های مجلل الهام گرفته است. در این سبک به صورت اختصاصی و ویژه از متریال سنگ در المان ها و پوشش نما استفاده می شود و گاهاً به جای سنگ از سیمان سفید استفاده می شود. به صورت عام ، این سبک برای ساختمان های با متراژ بالا کاربرد دارد. تقارن یکی از بارزترین و اصلی ترین ویژگی های این سبک است. خصوصیت ظاهری دیگری که معمولاً در این سبک به چشم می خورد استفاده از قوس ها و منحنی ها است. کتیبه ها و قاب های پنجره با دیتیل های خاص هم معمولاً زینت بخش نما می شوند. در اکثر طرح ها در این نما شاهد استفاده از ستون های گرد با قطر زیاد و ارتفاع بلند هستیم. البته نباید فراموش کرد که استفاده از مصالح با وزن و حجم بالا باعث سنگین شدن نما می شود و در مناطق زلزله خیز توصیه نمی شود. در برخی مناطق امروز محدودیت هایی برای استفاده از این سبک در نظر گرفته شده است.
نمای مدرن که سبکی پرطرفدار در کل دنیاست بر پایه سادگی است و از فرم ها و حجم های ساده و خوانا استفاده می شود. در نمای مدرن بر خلاف طراحی نمای کلاسیک ، المان های تزئیناتی و تجملاتی حذف می شود و از الگوهای مینیمال استفاده می شود. در نمای مدرن از ترکیب متریال های نوین و متنوع استفاده می شود. مصالحی مانند بتن ، ترمووود ، شیشه ، فلز و کامپوزیت با طراحی خاص در این سبک کاربرد دارد. استفاده از طراحی نورپردازی از ویژگی های این سبک است و در رنگ بندی کار از پالت رنگ ها خنثی استفاده می شود. پنجره ها و بازشو ها از مهمترین ارکان نمای مدرن هستند.
• طراحی نمای ایرانی اسلامی
در طراحی نمای اسلامی که بیشتر در مساجد و اماکن مذهبی کاربرد دارد و در این طراحی تناسبات عناصر با کل نما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از مصالحی مانند سنگ و کاشی و آجر استفاده می شود و بیشتر در تزئینات آن از نقوش اسلیمی استفاده می شود. از جمله این المان ها قوس ها ، کاربندی ها و مقرنس کاری ، کتیبه ها ، ستون ها و گره ها می باشد. مؤلفه هایی مانند اصول هندسی و هنرهای ابداعی ، طراحی نمای اسلامی را از دیگر سبک ها متفاوت می سازد.
ابتدا به نوع کاربری ( مسکونی ، اداری ، تجاری ، ویلایی و ... ) نمای موضوع طراحی توجه می کنیم و طبیعتاً موضوع متراژ نمای مورد نظر از مهمترین عوامل تعیین کننده در قیمت طراحی است. سپس عواملی مانند تعداد برهای نمای مورد نظر ( شمالی ، جنوبی ، شرقی ، غربی ) از عوامل تعیین کننده است. سبک مورد نظر کارفرما ( مدرن یا کلاسیک بودن هم گاهاً در قیمت دهی تأثیر دارد. در صورتی که کارفرما طراحی نورپردازی نما را بخواهد ، معمولاً هزینه جداگانه ای دارد. نقشه‌های فاز دو هزینه ای جدا در پی دارند که در صورت تمایل در اختیار کارفرما قرار می‌گیرند.
سيماي شهري يكي از مباحثي است كه در طرح‌هاي توسعه و عمران مورد توجه قرار مي‌گيرد. قرار دادن اماكن عمومي در سيماي اصلي‌ترين معابر از جمله تمهيداتي است كه در اين رابطه مي‌توان انديشيد. براي تكميل اين تمهيد رعايت چند ضابطه در احداث بناهاي عمومي ضرورت دارد:
1. بناهاي عمومي از طريق يك طرح متناسب و فكر شده (تهيه شده بوسيله مهندس معمار) احداث گردند.
2. در طرح اين ابنيه اثرات محيطي و نقش سيما سازي شهري آنها مدنظر قرار گيرد.
3. فضاي باز ابنيه عمومي در ارتباط با فضاي باز عمومي قرار گيرند و نقش موثري در سيماسازي شهري داشته باشند. بنابراين اين فضاها نبايد بوسيله ديوارهاي بسته از فضاهاي عمومي جدا شوند. استفاده از ديوارهاي مشبك رديف‌هاي درختان و مشابه در اين رابطه بسيار كارساز است.
4. نصب نرده‌هاي فلزي مقابل پنجره‌ها، درهاي ورودي، ديوارها مجاز نيست. در صورت نياز به نرده‌هاي حفاظتي براي دربها و پنجره‌ها نياز مزبور به هنگام طراحي مطرح گردد تا از طريق كوچك كردن تقسيمات پنجره‌ها و ديگر روشها عملي شود.
5. ضوابط همجواري در احداث بناهاي عمومي: از ديگر عوامل سيما سازي شهري، همگون‌سازي بناهائي است كه در جوار يكديگر احداث مي‌گردند. در اين جهت ضوابط زير ارائه مي‌گردد:
• حتي‌الامكان بناهاي عمومي به ساختمانهاي مجاور متصل نشوند تا از ايجاد يك ديوار بسته يكپارچه در جوار معابر جلوگيري شود. رعايت اين ضابطه براي واحدهاي داراي عملكرد عمومي كه عرض آنها بيش از 12 متر باشد به ميزان حداقل 20 درصد عرض پلاك در طبقات همكف، اول و دوم، و 25 درصد در طبقات سوم و چهارم و 30 درصد در طبقات پنجم به بالا از شرق الزاميست. براي پلاكهاي مسكوني حداقل عرض 20 متر و ساير ضوابط عقب‌نشيني از سمت شرق 20 درصد براي طبقه همكف تعيين مي‌گردد.
• نماسازي براي تمام سطوح نمايان ساختمان، اجباريست.
• سطح پنجره‌ها مي‌تواند حداقل پانزده سانتيمتر از سطح ديوار عقب‌نشيني داشته باشد. در مورد پلاكهاي با عرض كمتر از 12 متر كه عدم اتصال بنا به ابنيه مجاور ممكن نيست، ضوابط زير بايستي رعايت گردد.
• در صورتيكه بنا نسبت به بناي ساخته شده مجاور عقب‌نشيني داشته باشد، ديوارهاي داراي ديد بناي مجاور بايستي مشابه بناي دردست احداث ويا بناي ساخته‌شده قبلي توسط مالك بناي دردست احداث نماسازي‌شود.
• ارتفاع بناي در دست احداث با واحد ساخته شده مجاور بايستي همسطح باشد و در صورت وجود اختلاف ارتفاع اين اختلاف نبايستي كمتر از 5/1 متر باشد.
6. احداث فضاي تجاري خود از عوامل موثر در سيما سازي شهريست. لذا پيشنهاد مي‌شود كه بطور قطع فضاهاي تجاري به صورت جمعي احداث گردد و تنها سرقفلي آن واگذار گردد تا بتوان بر حفظ سيما و عملكرد آن در طول استفاده نيز تسلط داشت.
بعلاوه ضوابط زير نيز به هنگام واگذاري بخشهاي تجاري رعايت گردد:
• هر گونه انبار و تجمع اجناس در خارج از مغازه ممنوع است. بنابراين لازمست فضاي كافي براي انبار مورد نياز مغازه‌ها در نظر گرفته شود.
• فضاي سبز همجوار بخشهاي تجاري بايد كاملا حفاظت و نگهداري شود.
7. در معابر شرقي ـ غربي مي‌بايد حداقل يك رديف درخت در قسمت جنوبي خيابان كاشته شود تا سايه مناسب تابستاني را در سطح معبر فراهم آورند و بعلاوه اين اشجار لازمست از نوع خزان‌پذير باشند تا در زمستان آفتابگيري معبر را مختل نسازند.
8. ايجاد هرگونه كانال، آبرو و دودكش بر سطح نماي كليه ساختمانهاي عمومي و مسكوني ممنوع است.
9. در نقشه هاي معماري، طراحي نماي تمام ساختمانهاي واقع در بدنه گذرهاي اصلي بايد در مقياس 1.50 و با تعيين نوع مصالح و رنگ، ميزان پيش آمدگيها و نوع بازشو باشد.
10. تعيين محل رايزر تاسيسات ودودكشها در نقشه هاي معماري الزامي است.
11. تعبيه و نصب لوله بخاري و كانال كولر و لوله هاي تاسيساتي در بدنه هاي مشرف به گذر به صورت نمايان و با بيرون زدگي ممنوع است.
12. پيش بيني محل مناسب تاسيسات و يا استقرار كولرها در هر واحد و همچنين ديگر تاسيسات به صورتي كه غيرقابل رويت از معابر باشد و برروي بام الزامي است. همچنين محل استقرار جعبه هاي مخابرات در قسمت ورودي پيش بيني شود.
13. اتصال كابل برق و تلفن بناها به صورت هوايي و نامنظم از نظر سيمايي و.. ، مطلوب نيست و شركت برق منطقه اي و اداره مخابرات ميبايست با كابل كشي زميني به شكل مناسب و فني اين امور را انجام دهند.
الزامات مربوط به نماي ساختمانها:
• در هيچ يك از سطوح خارجي بنا نمي‌توان پنجره يا هواگير مشرف به مالكيت مجاور احداث نمود مگر اينكه از حد مالكيت مجاور حداقل 2 متر عقب‌نشيني صورت گرفته باشد در اين حالت پنجره‌ها بايستي در ارتفاع 1.80 متر از كف مربوطه به صورت غير بازشو بوده و با استفاده از شيشه مات و يا مصالح مشابه بيرون آنها غيرقابل رويت گردد.
• الزام به رعايت و اجراي دستورالعمل نماسازي در پروانه ساختماني بايستي درج و قيد گردد صدور گواهي عدم خلاف، منوط به رعايت و اجرائي اين دستورالعمل است.
• مالك و مهندسين طراح معمار، ملزم به ارائه طرح نماي ساختمان با جزئيات رنگ، جنس و نوع مصالح با جزئيات اجرايي لازم و براساس دستورالعمل قبل از صدور پروانه ساختمان به شهرداري منطقه و اخذ تائيدهاي لازم از شهرداري مي‌باشند و براي ضمانت اجرا مي‌بايستي قبل از صدور پروانه ساختمان، توسط شهرداري منطقه از مالك و مهندسين طراح و ناظر تعهد اخذ گردد.
• مهندسين ناظر معماري ملزم به نظارت بر اجراي نماي ساختمان براساس طرح نماي مصوب از زمان اجراي سقف اول مي‌باشند.
• معاون شهرسازي شهرداري منطقه ملزم به نظارت بر حسن اجراي دستورالعمل نماسازي براي كليه ساختمانهاي واقع در محدوده منطقه مي‌باشد. صدور گواهي عدم خلاف مشروط به تصويب طرح نماي ساختمان در شهرداري و صدور گواهي پايان كار منوط به اجراي نما براساس طرح مصوب بنا مي‌باشد و هرگونه تخلف مهندسين در اين خصوص ميبايست به معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تبريز اعلام و منعكس گردد.
• رعايت اصول معماري اصيل و بومي بعنوان اساس و پايه در طراحي و اجراي نماي ساختمانها الزامي است و استفاده از سبك‌ها و فرم‌هاي نامتعارف با معماري اصيل در نماي ساختمان در طراحي و احداث بنا ممنوع مي‌باشد.
• طراحي و اجراي ساختمانها بايستي به صورتي باشد كه با منظر شهري و مولفه‌هايي از آن جمله خيابان، محله، عناصر طبيعي و محيطي و هنجارهاي فرهنگي متناسب و هماهنگ باشد. ـ ساختمانها مي‌تواند به نحوي طراحي شود كه شكل، مقياس، مصالح، رنگ و تناسبات حجم آن هماهنگ با محيط پيرامون باشد و از مصالح بوم آورد براي نماسازي استفاده گردد.
• استفاده از سنگ‌هاي طبيعي و مصنوعي با رعايت ضوابط و نكات ايمني و صرفاً با رنگ‌هاي مشخص تعريف شود.
• استفاده از نماهاي پرده‌اي (آلومينيوم شيشه‌اي كامپوزيت شيشه رفلكس و...) در نماهاي اصلي و جانبي ساختمانهاي عمومي و دولتي ممنوع مي‌باشد. ـ استفاده از نماي كامپوزيت و آلومينيومي مشروط به رعايت مبحث چهارم مقررات ملي ساختمان ايران و بصورت محدود و حداكثر در حد 10% سطح كل نماي ساختمان صرفاً براي ساختمانهاي مسكوني قابل قبول است هرچند كه اساساً اين نوع مصالح توصيه نمي‌شود.
• جنس نما در كليه سطوح نماي ساختمانها ميبايست قابل پاكسازي بوده و موجب آلودگي‌هاي زيست محيطي و بصري نشود.
• نماي بدنه شمالي ساختمان كه در مجاورت مالكيت غير است ميبايست از ارتفاع 2.5 متر به بالا و الزاماً در محدوده مالكيت، نماسازي گردد.
• طرح نماي كليه ساختمانهاي مسكوني گروههاي «ج و د» و همچنين همه‌ي ساختمانهاي عمومي، اداري، خدماتي، تجاري، بانكها و... و تمام ساختمانها با هر نوع كاربري و هر تعداد طبقه كه در مجاورت ميادين و تقاطع‌ها و خيابانهاي اصلي با عرض 22 متر و بيشتر مي‌باشند بايد تعريف شوند و نماي ساختمانهاي واقع در منطقه تاريخي تبريز الزاماً ميبايست به تاييد معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تبريز (كميته تخصصي نما و سيماي شهري) برسد.
• استفاده مناسب و اصولي از مصالح و تكنولوژي‌هاي نوين در طراحي و اجراي نماهاي ساختمان در صورتيكه همخوان و هماهنگ با اصول اين دستورالعمل باشد و موجب آلودگي‌هاي زيست محيطي و بصري نشود و مشروط به تائيد معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تبريز قابل بررسي خواهد بود.
• به منظور خلاقيت طراحي و براي نماي ساختمانهاي شاخص و عمومي (در صورتيكه داراي طرح خاص باشد) طرح بصورت ويژه و با رعايت اصول دستورالعمل و با حضور طراح، بصورت موردي در معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تبريز (كميته تخصصي نما و سيماي شهري) قابل بررسي خواهد بود.
• نماي ساختمانهاي بلند مرتبه تابع ضوابط و شرايط ويژه مي‌باشد و ميبايست به تائيد معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تبريز (كميته تخصصي نما و سيماي شهري) برسد.ـ اجراي بام سبز طبق ضوابط مربوطه و مشروط به تائيد معاونت شهرسازي و معماري (كميته تخصصي نما و سيماي شهري) مجاز بوده و توصيه مي گردد.
• نماي ساختمانهاي مجاور و در حريم بناهاي تاريخي، تابع ضوابط و مقررات مصوب ذيربط خواهد بود.
• انواع مبلمان و تابلوهاي شهري، تابع ضوابط و مقررات مربوطه مي‌باشد. در اين صورت در طراحي نماي ساختمانهاي عمومي، تجاري، خدماتي، اداري، درماني و... مي‌بايستي محل تابلو پيش‌بيني و تعيين گردد و در انطباق با مبحث بيستم مقررات ملي ساختمان ايران و بصورت هماهنگ براي صنوف مختلف تهيه شود.
